Sasha Waltz
Χορογραφία
Η Sasha Waltz είναι χορογράφος, χορεύτρια και σκηνοθέτης. Μετά τις πρώτες της σπουδές στη School of New Dance Development στο Άμστερνταμ, εντάχθηκε στη μεταμοντέρνα χορευτική σκηνή της Νέας Υόρκης που εργαζόταν σε διεπιστημονική ανταλλαγή με άλλες τέχνες. Το 1986 και το 1987 χόρεψε στις εταιρείες Pooh Kaye, Yoshiko Chumo & School of Hard Knocks και Lisa Kraus & Dancers με έδρα τη Νέα Υόρκη. Αφού επέστρεψε στην Ευρώπη το 1988, ξεκίνησε μια εντατική φάση συνεργασιών με χορογράφους, καλλιτέχνες και μουσικούς. Το 1992 ήρθε στο Βερολίνο με επιχορήγηση από το Künstlerhaus Bethanien, όπου ανέπτυξε την αυτοσχεδιαστική μορφή Dialoge με γνώμονα το πνεύμα του διεπιστημονικού και διεθνούς έργου της. Ως επίκεντρο των δραστηριοτήτων της, επέλεξε τη νεαρή γερμανική πρωτεύουσα όπου άσκησε νέες χορογραφικές προσεγγίσεις σε υποδομές που ανέπτυξε μόνη της. Μαζί με τον Jochen Sandig ίδρυσε την εταιρεία χορού Sasha Waltz & Guests το 1993 και το 1996 το Sophiensaele ως χώρο χορού και όχι μόνο, σήμερα κέντρο της ανεξάρτητης χορευτικής και θεατρικής σκηνής όχι μόνο στη Γερμανία. Από το 2000 έως το 2004, ήταν μια από τις διευθύντριες του Schaubühne στη Lehniner Platz. Τη σεζόν 2019/20 η Sasha Waltz ήταν διευθύντρια του Κρατικού Μπαλέτου του Βερολίνου μαζί με τον Johannes Öhman.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας της στο Βερολίνο, δημιούργησε διεθνούς φήμης χορευτικά κομμάτια που άσκησαν επιρροή, όπως τις τριλογίες Travelogue και Körper, καθώς και την καθηλωτική χορευτική εγκατάσταση insideout. Τα επόμενα χρόνια, εφάρμοσε τη γλώσσα και τις στρατηγικές του σύγχρονου χορού για να αναζωογονήσει και να εξερευνήσει ιστορικές και νέες όπερες και μπαλέτα. Με τα Dido & Aeneas (2005), Medea (2007) και Matsukaze (2011), υλοποίησε τρία έργα για τις γυναίκες και ταυτόχρονα καθιέρωσε το είδος της χορογραφικής όπερας. Το 2007 σκηνοθέτησε το Romeo et Juliette, ερμηνεύοντας τη δραματική συμφωνία του Hector Berlioz, για την Opéra national de Paris. Ακολούθησε το Sacre το 2013 με τη μουσική του Strawinsky που ανατέθηκε από το Θέατρο Mariinsky στην Αγία Πετρούπολη και το 2014 το Tannhäuser στο Staatsoper Berlin υπό τη διεύθυνση του Daniel Barenboim. Ταυτόχρονα, η Sasha Waltz επιδιώκει την ανταλλαγή και τη διδασκαλία της γνώσης του χορού και την προώθηση του χορού ως μέσου κοινωνικής και κοινωνικοπολιτικής επικοινωνίας. Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, ίδρυσε την Kindertanzcompany (Παιδική Εταιρεία Χορού) με έδρα το Βερολίνο το 2007 και, μετά από πρόσκληση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Βερολίνου, σχεδίασε μια χορογραφία με περισσότερους από 100 μαθητές για να χορέψουν την Carmen-Suite του Schtschedrin. Το 2016 ίδρυσε τη μορφή εκδηλώσεων ZUHÖREN με την οποία άνοιξε έναν «τρίτο χώρο» για την τέχνη και την πολιτική. Επέκτεινε την ιδέα Dialoge για να ενσωματώσει χορευτικές αποκρίσεις στην αρχιτεκτονική όπου το κοινό καλείται να ενεργήσει ως ισότιμο μέρος του χορογραφικού δρώμενου. Παραδείγματα αυτού είναι το Dialoge 99/II στη νέα κατασκευή του Εβραϊκού Μουσείου στο Βερολίνο από τον Daniel Libeskind, το Dialoge 09 που εκτελείται μέσα στο ακόμα άδειο Μουσείο Neues στο Βερολίνο μετά την ανακαίνιση από τον David Chipperfield (2009) και η χορογραφική εγκατάσταση Figure humaine για τα εγκαίνια της Hamburg Elbphilharmonie (2017). Στη νέα χορογραφική της δουλειά, η Waltz εστιάζει στην εντατικοποίηση των συνεργατικών διαδικασιών, όπως η συγχρονισμένη ανάπτυξη της χορογραφίας και της μουσικής. Σε συνεργασία με την Soundwalk Collective και την ενδυματολόγο Iris van Herpen (μεταξύ άλλων), δημιούργησε τη χορογραφία Kreatur (2017) την οποία ακολούθησε το έργο Exodos (Αύγουστος 2018) και τα δύο έκαναν πρεμιέρα στο Radialsystem στο Βερολίνο. Στις αρχές του 2019, το έργο rauschen έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Volksbühne Berlin. Στις 13 Μαρτίου 2022, το SYM-PHONIE MMXX, ένα κομμάτι για χορό, φώτα και ορχήστρα των Sasha Waltz και Georg Friedrich Haas, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Staatsoper Unter den Linden.
Το 2020 η Sasha Waltz αντέδρασε στις προκλήσεις της πανδημίας Corona με διαφορετικά έργα εντός και εκτός του διαδικτύου. Από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο του 2020, δημοσίευσε ένα διαδικτυακό «ημερολόγιο χορού», ανέπτυξε το ανοιχτό έργο Dialoge 2020 – Relevante Systeme τον Αύγουστο, κάνοντας πρεμιέρα μιας χορογραφίας στο Boléro του Maurice Ravel καθώς και σόλο του «I can’t breathe» του Georg Friedrich Haas και τον Δεκέμβριο έκανε μετάδοση ροής (streaming) μια σειρά αυτοσχεδιασμών με τον τίτλο Dialoge 2020 – Relevante Systeme II ζωντανά από το Radialsystem στο Βερολίνο. Το 2021, η τελευταία χορογραφική δουλειά της Sasha Waltz «In C» με την ομώνυμη σύνθεση του Terry Riley έκανε την πρεμιέρα της στο διαδίκτυο σε ζωντανή ροή από το Radialsystem Berlin πριν εμφανιστεί μπροστά σε κοινό για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Ludwigsburger Schlossfestspiel. Τον Ιούνιο του 2021, μια χορογραφία της Sasha Waltz στην 7η Συμφωνία του Μπετόβεν έλαβε παγκόσμια πρεμιέρα στο πλαίσιο της ημέρας του Μπετόβεν του ARTE, που μεταδόθηκε ζωντανά από τον αρχαίο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς μαζί με την ορχήστρα musicAeterna υπό την μπαγκέτα του Teodor Currentzis.
Για τις ειδικές υπηρεσίες της το 2011, η χορογράφος τιμήθηκε με τον Γερμανικό Ομοσπονδιακό Σταυρό Αριστείας. Από το 2013 είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου. Το 2021 η Sasha Waltz τιμήθηκε με το γαλλικό πολιτιστικό παράσημο Commandeur de l'ordre des Arts et des Lettres.