ΟΠΕΡΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

GIACOMO PUCCINI: MADAMA BUTTERFLY

ΟΜΜΘ
Όπερα του Giacomo Puccini (1858-1924), σε τρείς πράξεις, με ελληνικούς υπέρτιτλους
Λιμπρέτο: Giuseppe Giacosa και Luigi Illica
Βασισμένο στο έργο των John Luther Long και David Belasco: "Madame Butterfly"
Πρώτη παράσταση: Teatro alla Scala, Μιλάνο, 14 Φεβρουαρίου 1904.

Μουσική Διεύθυνση: Marcello Panni
Σκηνοθεσία: Renata Scotto
Σκηνικά - Κοστούμια: Beni Montresor
Φωτισμοί: Roberto Manca
Υλοποίηση σκηνοθεσίας: Gianfranco Ventura

Διανομή:
Cio-Cio-San (Madam Butterfly): Μαρούσα Ξυνή
Benjamin Franklin Pinkerton: Carlo Scibelli
Suzuki: Victoria Mayfatova
Kate Pinkerton: Μαρισία Παπαλεξίου
Sharpless: Δημήτρης Τηλιακός
Goro - Nakodo: Δημήτρης Ναλμπάντης
Bonzo: Κωνσταντίνος Κατσάρας
Il Commissario Imperiale: Νίκος Καπέτας
Il Principe Yamadori: Γιώργος Κανάρης
Dolore: Άννα Ταβατίδου, Θεοδώρα Λαζαρίδου, σοπράνο

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Renata Scotto Σκηνοθέτης
Beni Montresor Σκηνικά - Κοστούμια
Gianfranco Ventura Σκηνοθέτης
Μαρούσα Ξυνή Σοπράνο
Carlo Scibelli Τενόρος
Victoria Mayfatova Μέτζο Σοπράνο
Μαρισία Παπαλεξίου Σοπράνο
Δημήτρης Τηλιακός Βαρύτονος
Δημήτρης Ναλμπάντης Τενόρος
Κωνσταντίνος Κατσάρας Μπάσος
Νίκος Καπέτας Μπάσος
Γιώργος Κανάρης Μπάσος
Βλαδίμηρος Συμεωνίδης Διεύθυνση Ορχήστρας
Χορωδία Θεσσαλονίκης Χορωδία
Μαίρη Κωνσταντινίδου Διεύθυνση Χορωδίας
Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Συμφωνική Ορχήστρα
Marcello Panni Διεύθυνση Ορχήστρας

Βοηθός Μαέστρου: Βλαδίμηρος Συμεωνίδης
Μουσική προετοιμασία: Κατερίνα Σακέτα, Άλκηστη Μηλιώνη
Bοηθός σκηνοθέτη: Αγγελική Σαρόγλου
Συγγενείς και φίλοι της Cio-Cio-San:
Θεόφιλος Αλεξόπουλος, Λάζαρος Βαρτάνης, Κωνσταντίνος Καλαμάρας, Γιάννης Πανουκλιάς, Δημήτρης Παπαδόπουλος,
Παναγιώτης Τσιτσέλας, Παναγιώτης Φαϊταζόγλου, Δημήτρης Κρυστάλλης, Λεόντιος Καρύδας, Αναστασία Αγαθού,
Αθηνά Δράγκου, Δήμητρα Καστέλλου, Κωνσταντίνα Καστέλλου, Αλεξάνδρα Ρωσσοπούλου,
Σύνθια Μπατσή, Κλεοπάτρα Μάρκου
Εξωτερικοί συνεργάτες:
Υπέρτιτλοι – Μετάφραση Λιμπρέτου: Storyteller – Έφη Καλλιφατίδου
Υπεύθυνη Φροντιστηρίου - Props: Κατερίνα Τσακώτα
Υπεύθυνη Βεστιαρίου – Αμπιγιέζ: Δάφνη Τσακώτα
Αμπιγιέζ: Δέσποινα Μιχαήλουστα, Αθανασία Ηλιάδου, Μαρία Καρανικόλα
Υπεύθυνη Κομμώσεων - Μακιγιάζ: Μαντώ Καμάρα
Βοηθοί Μακιγιάζ: Αγγελική Ζευγώλη, Μαρία Κομνηνακίδου, Χρυσαυγή Μιχαηλίδου,
Παρέσσα Ιωαννίδου, Έλενα Κωπαΐδου
Βοηθοί Κομμώσεων: Λία Αποστολάτου, Μαλαματή Μητακίδου, Σωτηρία Τσακνή, Μαρία Οικονόμου
Συντελεστές Παραγωγής:
Υπεύθυνος καλλιτ. προγραμματισμού - Οργάνωση παραγωγής: Ηλίας Τζεμπετονίδης
Υπεύθυνος παραγωγής: Παναγιώτης Κουντούρης
Υπεύθυνος ήχου - βίντεο: Τριαντάφυλλος Ζαχαριάδης
Υπεύθυνος φωτισμού: Τρύφων Κεχαγιάς
Stage Manager: Κάλλια Κεραμέως
Βοηθός παραγωγής: Μαρία Ροδοκαλάκη
Βοηθός ήχου: Γιώργος Μπουρνούτος
Βοηθός φωτισμού: Άγγελος Τενεκετζής
Οδηγοί σκηνής: Δημήτρης Γρηγοριάδης, Νεοκλής Παπαδόπουλος
Μηχανικός σκηνής: Απόστολος Αποστολίδης
Τεχνικοί σκηνής: Γιώργος Πατουλίδης, Ία Τσκομελίτζε
Τιμές εισιτηρίων:
75€, 60€, 45€, 30€, 12€ (μαθητικά – φοιτητικά)

ΚΡΙΤΙΚΕΣ


Μινιμαλιστική Μπατερφλάι

Aπό το θέατρο Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας
Κριτική Νίκος Α. Δοντάς - Kυριακή, 4 Mαϊου 2003

H Aπω Ανατολή, όπως την είδε ο Πουτσίνι, κυριάρχησε τον Απρίλιο στα Μέγαρα Αθηνών και Θεσσαλονίκης: σε απόσταση ανάσας από την ιστορία της Kινέζας πριγκίπισσας "Τουραντότ" που δόθηκε στην Αθήνα, στην συμπρωτεύουσα παρουσιάστηκε η δημοφιλέστατη "Μαντάμ Μπάτερφλάι", που διαδραματίζεται στην Ιαπωνία. Αντί νέας παραγωγής, οι Θεσσαλονικείς προτίμησαν την πιο οικονομική και ασφαλή λύση της παρουσίασης επιτυχημένης παράστασης άλλου θεάτρου. Ανάμεσα σε αρκετές, επελέγη εκείνη του περίφημου θεάτρου Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας: την υπογράφει η Iταλίδα ντίβα της όπερας Ρενάτας Σκότο, που από το 1986 ασχολείται και με την σκηνοθεσία.
Η μινιμαλιστική σκηνική εικόνα της παραγωγής ταιριάζει στην αισθητική του θέματος και, επιπλέον, άφησε τον περιορισμένο χώρο της αίθουσας του ΜΜΘ να ανασάνει ευχάριστα. Μελετημένοι φωτισμοί μεταμόρφωναν το απόλυτο, εκτυφλωτικό λευκό, δημιουργώντας κάθε φορά την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Πάνω σε αυτό, το ομοιογενές, λιτό φόντο, πρόβαλαν με σαφήνεια τα γοητευτικά κοστούμια και η καλά δουλεμένη κίνηση των τραγουδιστών. Κατοικία της Μπατερφλάι ήταν ένα ιδεόγραμμα γιαπωνέζικου σπιτιού, ενώ τα κοστούμια, χωρίς να είναι "αυθεντικά", απέδιδαν με σαφήνεια τις βασικές ποιότητες της γιαπωνέζικης αισθητικής. Στην μεγάλη αίθουσα του θεάτρου Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας το σκηνικό ασφαλώς θα "ανέπνεε" με πολύ μεγαλύτερη άνεση. Ωστόσο, και στο ΜΜΘ φιλοξενήθηκε ικανοποιητικά.
Η μεγάλη εμπειρία της Σκότο στην συγκεκριμένη όπερα καταγράφηκε στην λεπτομερή επεξεργασία της κίνησης των βασικών χαρακτήρων αλλά και της Χορωδίας Θεσσαλονίκης, που όχι μόνον έπαιζε καλά, αλλά επίσης αντιδρούσε σε όσα άκουγε, χωρίς να στέκεται μετωπικά προς το κοινό, με το βλέμμα στον αρχιμουσικό.
Μουσικά ικανοποιητική
Είναι σαφές ότι η επιτυχία της συγκεκριμένης όπερας εξαρτάται απολύτως –και μόνον– από την ερμηνεία του κεντρικού ρόλου, αφού η Μπατερφλάι βρίσκεται απ’ αρχής μέχρι τέλους επί σκηνής. Στη Θεσσαλονίκη, η δεκαπεντάχρονη ηρωίδα αποδόθηκε με επιτυχία από την υψίφωνο Μαρούσα Ξυνή, γνωστή και στο αθηναϊκό κοινό. Η μικρόσωμη τραγουδίστρια, με εξαιρετικά μελετημένη κίνηση, υπήρξε σκηνικά πειστική. Φωνητικά, ανταποκρίθηκε σε όλα τα ζητούμενα της απαιτητικής παρτιτούρας και στην τραγική κατάληξη υπήρξε συγκινητική, χωρίς να καταφύγει σε περιττούς μελοδραματισμούς. Θαυμάσια ήταν η Βικτόρια Μαϊφάτοβα ως Σουτζούκι, φωνητικά υγιής και σκηνικά γοητευτική. Εξαιρετικός υπήρξε επίσης ο Δημήτρης Τηλιακός στον άχαρο ρόλο του Aμερικανού πρέσβη, ενώ ο Κάρλο Σιμπέλι διέθετε τις νότες και την εμφάνιση του Πίνκερτον. Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υπό τον Μαρτσέλλο Πάνι στήριξε την παραγωγή με γεμάτο ήχο αλλά όχι ιδιαίτερες εκλεπτύνσεις. Η ακουστική της αίθουσας είναι γνωστό ότι δεν βοηθάει.

Η Μαντάμα Μπατερφλάι καταντικρύ στον Θερμαϊκό

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ

Την προπερασμένη εβδομάδα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη φιλοξένησαν πρεμιέρες οπερών του Πουτσίνι με ηρωίδες εξ Απω Ανατολής. Μετά την Τουραντότ του αθηναϊκού Μεγάρου Μουσικής, σειρά έχει σήμερα η Μαντάμα Μπατερφλάι που παρουσιάστηκε στις 12/4 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Δύο (ξένοι) κόσμοι αντιμέτωποι: η εύθραυστη γκέισα Μαντάμα Μπατερφλάι (Μαρούσα Ξυνή) σε γαμήλιο τετ-α-τετ με τον Αμερικανό αξιωματικό Πίνκερτον (Κάρλο Σκιμπέλι) από την πουτσίνεια "Μαντάμα Μπατερφλάι" του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης
Στην παραγωγή συμμετείχαν Ελληνες και ξένοι μονωδοί, η ΚΟΘ και η Χορωδία Θεσσαλονίκης υπό Ιταλό αρχιμουσικό. Επρόκειτο για παλαιότερη παραγωγή του λυρικού θεάτρου της Γένοβας, που αναβίωσε το Μέγαρο της συμπρωτεύουσας με νέα διανομή και εξ αρχής διδαχή σκηνοθεσίας. Οι συνολικές εντυπώσεις κινήθηκαν στους αντίποδες αυτών που άφησε η αθηναϊκή Τουραντότ: Εδώ ακρόαμα και θέαμα ισορρόπησαν αβίαστα, δένοντας μεταξύ τους σε πλήρη αρμονία, με θαυμαστή αισθητική και δραματική οικονομία, δίχως υπερβάσεις ή αστοχίες.
Το ακρόαμα υπηρετήθηκε από μία και μοναδική διανομή με επίκεντρο ένα ικανότατο πρωταγωνιστικό ζεύγος τραγουδιστών, πλαισιούμενο στους υποστηρικτικούς ρόλους από μια ισορροπημένη, ομοιογενή πυραμίδα μονωδών. Αμφότεροι οι πρωταγωνιστές επιστράτευσαν το μέγιστο των δυνάμεών τους ανταποκρινόμενοι στις μουσικές και δραματικές απαιτήσεις ρόλων που προϋποθέτουν φωνές μεγαλύτερες, με κέντρο βάρους διαφορετικό από αυτό των δικών τους. Ξεπερνώντας γρήγορα ένα μικρό, αρχικό τρακ, η υψίφωνος Μαρούσα Ξυνή (Μαντάμα Μπατερφλάι) αξιοποίησε τη γλυκιά, υγιή φωνή της και την άρτια τεχνική της στη διάπλαση μιας αριστοτεχνικά μανιεριστικής μελωδικής φραστικής, προσφέροντας ένα τραγούδι γεμάτο μουσικότητα, εύηχο, ταιριαστό στο ύφος του Πουτσίνι. Τη συμμετοχή της ολοκλήρωσε μια σκηνική παρουσία άψογα συντονισμένη προς τα "εξωτικά" συμφραζόμενα του έργου. Αν και το τραγούδι του ως μονωδού πρόβαλε κάπως τραχύ και περιστασιακά ατελές από άποψη φραστικής, ο τενόρος Κάρλο Σκιμπέλι ενσάρκωσε έναν Πίνκερτον στιβαρό, δραματικά όχι ασύμβατο προς την προσωπικότητα του ρόλου. Τους βαρύνοντες υποστηρικτικούς ρόλους της πιστής Σουζούκι και του πρέσβη Σάρπλες έφεραν επάξια η μεσόφωνος Βικτώρια Μαϊφάτοβα -κάθε παρουσία της είναι πηγή καθαρής απόλαυσης- και ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός αντίστοιχα. Ο Δημήτρης Ναλμπάντης απέδωσε με πειστικότητα το μόνο αμιγώς αρνητικό ρόλο της όπερας, τον προξενητή-προαγωγό Γκόρο. Τις περαστικές παρουσίες-κλειδιά του πρίγκιπα Γιαμαντόρι και του ιερέα Μπόνζο ενσάρκωσαν αξιοπρεπώς ο Γιώργος Κανάρης και ο Κωνσταντίνος Κατσάρας. Επαγγελματικού επιπέδου ήταν η συμμετοχή της Χορωδίας Θεσσαλονίκης στην πρώτη πράξη. Εχοντας συναίσθηση των ιδιαιτεροτήτων της πουτσίνειας εκφραστικής παλέτας, ο αρχιμουσικός Μαρτσέλο Πάνι άντλησε από την ΚΟΘ έναν ήχο αισθησιακό, διάφανο και εύπλαστο, προσφέροντας στο οριενταλιστικό δράμα το ιδανικό ατμοσφαιρικό ένδυμα, ενώ στήριξε με επαγγελματισμό τους μονωδούς.
Τη σφαιρική πληρότητα της παραγωγής συμπλήρωσε το οπτικό μέρος. Αποφασιστικός παράγων ήταν η εξαίρετη σκηνοθεσία της Ρενάτα Σκότο. Προσπερνώντας κάθε γραφικότητα, οι μινιμαλιστικοί σκηνικοί χώροι του Μπένι Μοντρεσόρ περιόρισαν στο ελάχιστο κάθε ανεκδοτολογικό ή ρεαλιστικό στοιχείο. Αντ' αυτού οπτικοποίησαν αφαιρετικά "γιαπωνέζικες" αισθητικές ποιότητες: καθαρότητα γραμμών, γεωμετρική σαφήνεια, πλακάτα χρώματα, διαφάνεια. Αντίστοιχα, στα ιδιαίτερα καλαίσθητα, αλλά λιτά κοστούμια επικράτησε η αισθητική της αιθέριας υποβολής παρά η εθνολογική ακρίβεια. Κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία της ατμόσφαιρας έπαιξαν οι φωτισμοί, αξιοποιώντας τη συναισθηματική αξία των χρωμάτων και την πειθώ των προσεκτικών μεταπτώσεων. Γνωρίζοντας κάθε πτυχή του έργου εκ των έσω, κυρίως όμως έχοντας σαφή συναίσθηση των ειδικών συντεταγμένων της όπερας, η Σκότο αξιοποίησε στο έπακρο αυτό το ανάλαφρο σκηνικό πλαίσιο κατευθύνοντας μονωδούς και χορωδία σε μια σκηνοθεσία λιτή, η οποία αλάφρυνε την πρόσληψη από περιττά βάρη, φέρνοντας στο επίκεντρο το ανθρώπινο δράμα.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/4/2003
  • 12 Απριλίου 2003
    Σαβ     20:00  (ΑΙΘΟΥΣΑ ΦΙΛΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Μ1)
  • 15 Απριλίου 2003 έως 20 Απριλίου 2003
    Τρι|Παρ|Κυρ     20:00  (ΑΙΘΟΥΣΑ ΦΙΛΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Μ1)